Mobbinge Karşı Savunma

Mobbinge karşı savunma yapmaya yönelik sözleri bullyonline sitesinden özetleyerek yazmaya çalışacağım.

Zorbaya (bully veya mobbing yapan kişi) karşı en etkili sözlerden biri, taciz edici davranıştan sonra, sert bir şekilde "Orada durun. Çizgiyi geçtiniz ve benimle ne siz ne de bir başkası bu şekilde konuşabilir." demektir.

Zorbalar aşırı kincidirler ve hasetlerini yıllarca sürdürebilirler. Bunlara yönelik Amerika veya Kuzey Avrupa ülkeleri gibi gelişmiş ülkelerde, hukuki yollardan hak aramak mümkün olurdu. Bu durumda, kendilerini hukuki mücadeleyle tehdit etmek, muhtemelen zarar verici davranışlarını engellemek için yararlı olurdu. Ama ne yazık ki, bizim hukuk sistemimizin bu seviyeye ulaşması için, bir süre daha beklememiz gerekiyor.

Sitedeki en önemli tavsiyelerden biri, zorbaya karşı mücadele ederken, gündelik hayatınızda sürdürdüğünüzden farklı bir nezaket (etiquette) izlemek gerektiği. Haklılığınızı savunmak için uygulayacağınız nezaket kuralları, sosyal hayatınızda uyguladığınız nezaket olmamalı. Bunun yerine hukuki bir nezaket (legal etiquette) izlemelisiniz. Yani duygularınıza girmeden, karşı tarafa empati duymadan savunma yapmalısınız.

Zorba kişiyi davranışlarından dolayı sorumlu tuttuğunuzda, size karşı bir dizi karşı iddiada bulunacaktır. Bu durumda şu tipte sözler söylemek faydalı:

"Bu dayanaksız suçlamaların anlamsız doğası, davranışlarından sorumlu tutulduktan sonra sorumluluktan kaçınmak için misillemede bulunan zorbaların tipik bir özelliğidir."

"Bu zorbaların, sorumluluktan kaçınmak için uyguladıkları bir dezenformasyon tipidir."

"Bu dayanaksız suçlama yanlış ve dolayısıyla kötü niyetli ve kincidir. Yanlış ve kötü niyetli dayanaksız suçlamalarda bulunmak ciddi bir disiplin kusurudur."

Bilimsel olarak, kişilik bozukluğuna veya psikopat kişiliğe sahip kişilerin belirleyici özelliği, davranışlarından sorumlu tutulduklarında, kendilerini açığa çıkaran kişiyi, kendi sahip oldukları kişilik bozukluğuyla suçlamaktır. Dolayısıyla böyle bir durumla karşılaşıldığında, bu gerçeği ifade etmeli ve eklemeli: "Kendi kişilik bozukluğunuzu benim üzerime yansıtmayınız. Bu zorbalar tarafından kullanılan bir taktiktir. Dolayısıyla bunu yapmakla, aslında kendi kişilik bozukluğunuzu itiraf etmiş oluyorsunuz."

Sözlerinizde "kurban" dili kullanmayınız. "Hastalık" yerine "sağlık problemi", "İşimi yapamadım" yerine "taciz eden kişi görevlerimi tamamlamama engel oldu", "öfke" yerine "heyecan", "kurban" yerine "hedef" gibi kelimeler kullanmalısınız. "Kurban" kelimesi zorbaların ve destekçilerin, savunucuların ve inkarcıların, başka insanların "kurban olmak"la ilgili önyargılarını ve algılarını uyandırmalarına sebep olacaktır.

Zorba size bağırdığında, özellikle başkalarının yanında, kendinizi savunmak için, sakince "Görüşlerinizi bizimle paylaştığınız için teşekkür ederiz." deyiniz ve nazikçe ekleyin: "Lütfen bunu tekrarlayabilir misiniz?"

Yalnız bu şekilde bir söz düellosuna girmek, hazır cevap insanlar için sanırım daha uygun. Benim gibi pek çok kişi, sözlü çatışmalarda, böyle zamanlarda hızlı cevaplar veremez. Bu durumda, risk almamakta fayda var. Yoksa, kendinizi yeni bir duygusal saldırıya maruz bırakabilirsiniz.

Mobbingle mücadele ederken, özellikle yönetimle görüşürken, detaylara girmekten kaçınınız. Detaylara girmek, insanların size karşı dönmelerine sebep olur. Yasal, finansal ve anlaşmaya dayalı noktalara odaklanın. Yazı yazarken, duygu, şok, korku, intikam, kızgınlık, sansasyonellik, rica, yalvarma, keskinlik, sızlanma, ağlama, kendini hor görme, özür gibi şeylerden kaçınınız. Ayrıca ünlem, soru işareti, gereksiz büyük harfler ve vurgulamalar, renkli yazılar gibi okuyucuyu rahatsız eden formatlamalardan kaçınınız. Bu gibi davranışlar, okuyucu üzerinde ters etki oluşturacaktır. Kuşku uyandıracak ve söylediklerinizin doğruluğuna güvenmemelerine sebep olacaktır.

Abartılı, boş, literatüre atıf yapan, herkesin bildiği sözlerle dolu veya telaşa verici bir dil kullanmayın. %100 yerinde olmayan hiçbir şeyi yazmayın. Daha az kelimeyle anlatabilmek varken, daha çoğunu kullanmayın ve totolojiye (kendini tekrarlama) girmeyin. İtiraf türündeki sözleri silin. Kendinizi küçültmeyin. Mümkün olduğunca kısa, öz ve profesyonel kalın.

Tercihen bir sayfayı, azami iki sayfayı geçmeyin. Yazdıklarınızın sesli ve kamuya açık bir yerde okunması durumunda, nasıl algılanacağını düşünün. İki sayfadan uzun mektuplar okunmayacaklardır. Eğer dahil etmeniz gereken rapor, tablo gibi detaylar varsa, bunları ekler kısmına koyun, böylece okunması ertelenebilsin. Yazılı iletişimi, mümkün olduğunca kısa tutun.

Mobbingin hedefi, kendi iddialarını destekleyecek çok sayıda bilgiye sahiptir. Ancak dinleyen kişilerin, bunların tümünü değerlendirmeye vakti yoktur. Kuşkuyla karşılaşan hedef daha fazla detaylara girerek, kanıt sunma eğilimindedir. Ancak dinleyen kişi, bu tip bir kişisel bilgi bombardımanıyla karşılaştığında bariyer koymak ister. Ne kadar çok detay olursa, o kadar çok kuşku ve inkar olur. Ne kadar çok kuşku olursa, hedef o kadar çok detay sunmak ister. Bu bir kısır döngüdür. Bu yüzden iletişimi mümkün olduğunca kısa ve öz tutun. Aksi taktirde güvenilirliğinizi yitirirsiniz.

Zorba kasıtlı olarak, diğer kişilerin hedefle çatışma içine girmesi için uğraşır. Böylece dikkatlerin kendi üzerinden dağılmasını ve kendisiyle ilgili olumsuz bilgilerin birikmesini önlemeyi amaçlar.

Önemli sorunlardan biri, zorbayla ilgili daha fazla bilgi toplamaktır. Zorbanın geçmişinde de benzer sorunlar ortaya çıkmıştır. Fakat bunları siz bilmiyorsunuzdur. Bir iki yıllık bir çerçevede, her şey sadece sizinle ilgiliymiş gibi görünür. Ama 10 yıllık bir çerçevede olayları görebilseydiniz, odak noktasında siz değil, zorba kişi görünürdü. Sizin yaşadığınız tacizler, buz dağının sadece görünür kısmıdır. Çoğu durumda, suyun altında zorbanın davranışlarını açıklayan çok sayıda bilmediğiniz sorun vardır. Siz sadece zorbanın giderek artan paranoyasının saklandığı kavanozu açan kişisinizdir.

Mümkün olduğunca derinleri deşmeye ve zorbayla ilgili bilgi bulmaya çalışın. Sosyal nezaket açısından bu iyi bir davranış değildir. Ama burada hukuki nezaket geçerlidir. Zorbanın geçmişinde çok sayıda suç veya ahlak dışı davranış bulunur.

Ancak burada da bir problem var. Zorba kendisiyle ilgili bilgi sızdırmamaya özel dikkat gösteriyordur. Geçmişinde pek çok karanlık nokta olduğundan ve zorbalık konusunda tecrübeli olduğundan dolayı, bilgi saklamayı iyi biliyordur.

Bütün bu yöntemler bir yana, bence dua etmek ve Allah'a güvenmek her şeyden daha önemli. Çünkü bu yöntemler kişiye, kendisini savunması için araçlar sunmakla birlikte, zorbalığa uğrayan kişinin en önemli sıkıntılarından biri ruhsal olarak kendisini rahatlatabilmesidir. Aksi durumda kendisini savunması bile oldukça güç olacaktır.