Akademik Araştırma Araçları

Akademik araştırmalar için kullandığım internet araçlarını kısaca tanıtmak istiyorum. Gerçi çok detaylı bir inceleme olmayacak, fakat pek çok araştırmacının işine yarayabilir diye düşündüm:

1. Google Scholar:
En güzel araçlardan biri bu: scholar.google.com sitesi. Bu siteyi kullanarak, dünyadaki hemen hemen bütün akademik yayınlar içinden arama yapabilirsiniz. Tek tek elektronik veritabanlarına veya dergi indekslerine bakmanıza gerek yok. Bütün veritabanlarına tek bir noktadan erişim için ideal.

Eğer bir üniversiteye bağlıysanız, üniversitenizin kütüphanesinin size vereceği proxy ayarlarını web tarayıcınıza yükleyin. Böylece google scholar ile bulduğunuz makalelere tıkladığınızda, doğrudan makalelerin içeriğine erişmeniz de mümkün.
Google schoların en güzel özelliklerinden biri de yakın ilgili çalışmaları bulmanızı sağlaması. Mesela, çok iyi bir makale buldunuz. Bu makaleyle ilişkili makaleleri merak ediyorsunuz. "cited by" linkini tıklayın, bu makaleye atıf yapmış bütün makaleleri görebilirsiniz. Ayrıca her bir makalenin atıf sayısını da gördüğünüzden, hangi makaleler önemli, hangileri önemsiz bunu da hızlı bir şekilde tespit edebilirsiniz.
2. CiteULike:
Bu site, değerli bulduğunuz makaleleri toplu bir şekilde düzenli bir yerde kayıt altına almanızı sağlıyor. Mesela internet üzerinden bir dergideki makaleyi buldunuz. Hemen bir düğmeye tıklayarak, bu makaleyi otomatik olarak kayıt altına alıyorsunuz. Böylece literatür taraması yaparken bulduğunuz makaleleri, düzenli bir şekilde, tüm referans verileriyle birlikte kaydetmiş oluyorsunuz.
3. Pubmed
Bu siteye açık Medline diyorlar. Doğrusu Medline veritabanını hiç kullanmadım, ama herhalde iyi bir şey olmalı. Bu veritabanı, daha çok sağlık, biyoloji gibi yaşam bilimleriyle uğraşanlara yönelik. Pek çok yayın veritabanı üzerinde arama yapmanızı sağlıyor, google scholar gibi. Fakat google scholar'a göre şöyle bir güzelliği var: ilişkili yayınları daha güzel bir şekilde tespit ediyor bence. Arama sonucu bulunan yayınlardan birini tıkladığınızda onunla ilgili diğer yayınları da yan tarafta gösteriyor ve bunu çok isabetli bir şekilde yapıyor.
Bu sitenin çok sayıda ek araştırma aracı daha var. Mesela belirli bir arama terimine göre, periyodik raporlar alabiliyorsunuz.
4. Delicious
Bu site aslında akademisyenlere özgü değil. Herkese yönelik bir site. Bu tip sitelere sosyal imleme siteleri deniyor. Webde çok dolaşanlar bunu bilir, ama akademik çalışanlar, web dünyasından biraz uzak olduklarından, onların arasında yeterli bilinirliğe sahip değil. Bu sitenin temel amacı şu: webde bulduğunuz güzel siteleri kaydetmenizi (imlemenizi) sağlıyor. Internet Explorer'daki Favorilerim komutu veya Firefox'taki Bookmark (yer imi) işlevini görüyor. Fakat onlardan üstünlüğü şu: çok sayıda siteyi etiket adı verilen tamamen sizin kendi tanımladığınız kategorilere göre kaydediyorsunuz. Böylece yer imlerinizin sayısı ne kadar çok olursa olsun, düzenli bir şekilde kayıtlarınızı inceleyebiliyorsunuz. Tek düğmeyle imleme yapma imkanınız var. Bu sitenin Türk yapımı benzerleri de var, ama hangisi daha iyi ve sağlam bilmiyorum.
5. (Ekleme) Google Notebook:
Bu aracın güzel yönü şu: Internette araştırma yapıyorsunuz. Önemli gördüğünüz yerleri not etmek istiyorsunuz: kopyala/yapıştır yapabilirsiniz. Fakat kopyala/yapıştır yaparken, pek çok bilgi eksik kalır: resimleri ayrı kopyalamak gerekir, kaynak aldığınız sitenin adresini ayrı kopyalamak gerekir. Ayrıca bir sürü mekanik işlem gerektirir ve karmaşıklık oluşur. Bunun yerine Google Notebook güzel bir alternatif sunuyor. Kullandığınız web tarayıcısına entegre olan Google Notebook sayesinde, bir yeri seçiyorsunuz, farenizle sağ tıklayıp "not et" diyorsunuz. Google Notebook seçtiğiniz resimleri, yazıları not alıyor. İsterseniz etiketlendirebiliyor, farklı not defterleri içinde toplayabiliyorsunuz. Bütün bunları yaparken, mevcut sayfadan ayrılmıyor ve araya girip işinizi bölmüyor.
Şimdilik bu kadar. Başka güzel ve genel kullanımlık araçlar öğrenirsem, onları da yazarım. Sizin bildiğiniz, yararlı araştırma araçları varsa, lütfen yorum kısmına ekleyin...