Tartisma Organizasyonu

Tartışmaları sever misiniz? Ben severim, fakat her zaman değil. Bir haber veya forum sitesinde insanların görüşlerini okumak istediğimde, genellikle hiçbir dayanağı olmayan, iç tutarsızlıklar içeren görüşlerin, mantıklı görüşlere karşı baskın olduğunu görüyorum. Neden böyle ve bu problem sağlam bir yöntemle nasıl çözülebilir?

Neden bir tartışmada, bazı görüşler iç tutarsızlıklarına ve delilsizliklerine rağmen, baskın çıkabiliyor? Bu görüşlerin savunucuları, görüşlerini konuya yeni bir bakış açısı getirmedikleri halde, defalarca yayınladıkları için. Aslında görüş sahibi, aynı şeyleri defalarca tekrarlıyor. Yeni bir fikir, bakış açısı veya delil getirmiyor. Böyle olunca, bir tartışmayı okumak istediğinizde, tamamen bir cepheleşme üzerine fikirlerin ifade edildiğini görüyorsunuz. Tartışmacıların amacı fikirlerini ortaya koymak, yeni fikirler ve deliller bulmak değil, başta koyduğu iddiada inatla baskın çıkmak olduğunu görüyorsunuz.
Bu yanlış bir yöntem. Aslında yöntem kelimesini bu durum için kullanmak bile çok uygun değil, çünkü ortada mantıka dayalı bir yöntem yok. Tartışmacılar, fikirlerini bastırmakla keyif alıyorlar. Ne yazdıklarını önceden planlayıp, bir mantık örgüsü üzerinde tutarlılıklarını değerlendirmiyorlar. Yazmaya başlıyorlar, çağrışımlarla akıllarına neyi gelirse onu yazıyorlar. Yazı bitince, o çağrışımların çok değerli olduğuna karar verip, baskın çıktıklarını zannedip memnun oluyorlar.
Dışarıdan gelen bir kişi, tartışmada çok miktarda yazı bulunmasından, kolaylıkla tartışmaya giremiyor. Tartışmaya sunulan argümanların büyük kısmının, tekrarlardan veya konuyla ilgisiz sözlerden oluştuğunu görüyorlar. Yani tartışma aslında büyük oranda bir israf veya gürültüden oluşuyor.
TruthMapping adlı bir site bu problemi mantıklı bir yöntemle çözmeye çalışıyor. Fikirleri yapısallaştırıyor. Benim bir iddiam var. Bu iddiam hangi varsayımlara dayanıyor. Açık bir şekilde bunu ifade etmenizi kolaylaştırıyor. Benim varsayımlarıma, başka bir kişinin eleştirileri var. Bu kişinin eleştirilerinin her birini varsayımlarla ilişkilendiriyor. Tekrarlar, dikkate alınmıyor, her bir fikir için sadece bir madde bulunuyor. Böylece gürültü engelleniyor. Farklı bir noktadan itirazda bulunmak istiyorsanız, farklı bir fikir bulmanız gerekiyor.
Güzel bir yöntem. Daha da geliştirilebilir: Mesela farklı fikir tartışmaları birbiriyle ilişkilendirilebilir.
İnsanlık olarak, tartışma yöntemlerimizi daha mantıklı ve bilimsel bir hale getirmeliyiz.